prognoza energetyki - list do Premiera

zdmochowski

LIST OTWARTY!
Sz.Pan
Donald Tusk
Premier Rady Ministrów R.P.
Szanowny Panie Premierze R.P.!
Analizując problematykę energetyki polskiej od 1989r. stwierdzam, że dotąd żaden Rząd R.P. nie przygotował prognozy rozwoju polskiej energetyki na podstawie merytorycznej debaty.
Dlatego też zwracam się do Pana Premiera R.P. o przygotowanie takiej prognozy w oparciu o debatę merytoryczną naukowo-techniczno-technologiczno-ekologiczno-ekonomiczną , która doprowadzi do wniosków , jaką polską energetykę powinniśmy tworzyć , aby zapewnić polskiemu społeczeństwu przyszłości trwały rozwój w perspektywie np. 50-ciu najbliższych lat.
Debata taka powinna dotyczyć zarówno podstawowej energetyki (węglowej, jądrowej i gazowej), ale także energetyki alternatywnej (geotermicznej, biomasowej, wiatrowej, słonecznej i innych).
Dotąd brak było takiej debaty, a podejmowane próby charakteryzowały się brakiem obiektywizmu, przypominały spotkania promocyjne czy reklamowe np. energetyki jądrowej, energetyki geotermicznej , biomasy, wiatrowej czy słonecznej i w wielu przypadkach przedstawiały świadomie zafałszowany obraz, w szczególności przyszłościowy.
Zdecydowanie dziwić może traktowanie niepowazne przyszłości w Polsce energetyki podstawowej opartej na węglu kamiennym i brunatnym, a także przyszłości energetyki alternatywnej, przede wszystkim geotermicznej. Wiele faktów z okresu lat , przede wszystkim 2007/2008 świadczy o dyskryminacji tych energtyk.
Odpowiedzialność za to ponosi przede wszystkim Pan Premier R.P., który wyraża zgodę , a może nawet inspiruje takie działania, które powodują nawet utrudnienia oddolnego wsparcia finansowego społecznosci polskiej wobec blokad technokratycznych wewnątrz struktur rządowych.
W analizach należy bezwzględnie uwzględnić krajowe zasoby surowców i paliw energetycznych, jak: gaz, ropa, węgiel kamienny i brunatny, uran, gorąca woda.
Energetyka oparta na surowcach importowanych nie może stanowic więcej niż 20-30% całkowitego zapotrzebowania na energię. W przeciwnym przypadku może dojść do podważenia bezpieczeństwa gospodarczego i politycznego państwa. W analizach należy uwzględnić też prognozy demograficzne, poziom rozwoju gospodarczego i przewidywany dochód narodowy na jednego mieszkańca.
Sam wybór zarówno podstawowej wersji energetyki , jak i alternatywnej ( surowiec+ technologia przetwarzania i dystrybucja) zależy od spełnienia podstawowego ograniczenia , jakim jest minimalny sumaryczny koszt projektu, budowy, eksploatacji i likwidacji (modernizacji) systemu energetycznego przy zapewnieniu spodziewanego minimum konfortu ekologicznego.
Przy takim rozumieniu problemów energetycznych kraju jest oczywistym, że w przypadku Polski tzw. alternatywne źródła
pozyskania energii ( energia geotermiczna, wiatrowa, wodna, słoneczna i uzyskiwana z biomasy) mogą stanowić jedynie uzupełnienie energetyki podstawowej , którą może być tylko energetyka węglowa, gazowa lub nuklearna.
Przy czym nalezy na wstępie wyzbyć się uprzedzeń , jakie niosą ze sobą dwa podstawowe hasła reklamowe , mówiące, że:
- energetyka nuklearna jest energetyką czystą ekologicznie,
- energetyka węglowa prowadzi do dewastacji środowiska naturalnego.
Natomiast należy przy rozważaniach na temat optymalnego modelu energetycznego uwzględnić postulat, by: potrzebne nakłady na technologię energetyczną i ekologiczny komfort były minimalne.
Dotyczyć to powinno zarówno stanów normalnych , jak i awaryjnych.
Czy można znaleźć pewne wytyczne do takiej analizy w doświadczeniach innych krajów?
Bardzo ciekawa jest w tym względzie analiza rozwoju energetyki opracowana dla Indonezji.
Została ona przeprowadzona w latach 1990-1993 i dotyczyła przyszłości energetyki indonezyjskiej w latach 1991-2021. W programie uczestniczyła Indonezyjska Agencja Konsultacji i Zastosowań Technologii oraz Centrum Badawcze Juelich z Republiki Federalnej Niemiec.
W zespole opracowującym analizę uczestniczyli specjaliści reprezentujący 14 ministerstw, agencji i zakładów państwowych.
Z kolei Centrum Badawcze Juelich pracowało w ramach Grupy Programowej Analiz Systemowych i Ocen Technologii wspieranej przez 4 firmy konsultingowe i dwa uniwersytety.
Według wszelkich prognoz ( w 1990r. Indonezję zamieszkiwało 179,3 miliona ludzi) na rok 2021 przewiduje się wzrost liczby ludności do około 274 milionów.
Kolejna prognoza mówi, że że podstawowym paliwem przyszlości będzie dla Indonezji węgiel. Do roku 2021 Indonezja będzie pozyskiwała około 42% zużywanej energii z węgla.
Analizując aktualny stan środowiska naturalnego zwrócono uwage na trzy podstawowe problemy:
- zanieczyszczenie wody pitnej,
-globalne zanieczyszczenie środowiska naturalnego odpadami,
-globalne zanieczyszczenie powietrza dwutlenkiem i tlenkiem węgla, związkami azotu, siarki , lotnymi węglowodorami itd.
Analizując zagrożenia dla naturalnego środowiska rozpatrywano punktowe źródła zanieczyszczeń (elektrownie, duże zakłady przemyslowe), źródła liniowe ( jak arterie drogowe) oraz powierzchniowe ( jak ośrodki miejskie).
Prognozy wzrostu wydobycia węgla mówią o osiągnięciu następujących poziomów wydobycia : w roku 2012 - 100 milionów ton ( około roku 2002 było to 40 milionów ton), w roku 2021- 217 milionów ton.
Jednocześnie uznano, że nalezy zastosowac przy produkcji energii z węgla technologie maksymalnie proekologiczne.
Uznano bowiem, że ewentualna alternatywa:
- pozyskiwania energii slonecznej i jej przerabianie na energie elektryczną w skali zaspakajającej przewidywane potrzeby - byłaby zbyt kosztowna.
Pozyskiwanie energii z wiatru również nie wchodziło w rachubę. Srednia roczna prędkość wiatru na Jawie zawiera się w przedziale od 3,0 do 3,5 m/s. Jest to wartość niewystarczająca , by tą droga zaspokoić potrzeby energetyczne państwa.
Przewiduje się , że około 60% energii będzie trzeba pozyskiwać z węgla, zaś 18% dostarczą elektrownie gazowe.
W projekcie nie przewiduje się budowy elektrowni jądrowych. W liczbach bezwzględnych elektrownie węglowe będą miały moc łączną 70 GW, zaś gazowe 20 GW.Tymczasem w 1991 roku elektrownie węglowe w Indonezji posiadały moc zaledwie 1,7 GW.
Rozpatrywany wariant elektrowni atomowych z reaktorami o mocy 1000 MW na lekką wodę nie spełniał kryteriów ekonomicznych, gdyż koszty wyniosłyby od 2190 do 3468 USD/kW mocy reaktora ( przy uwzględnieniu zmian konstrukcyjnych i technologicznych w czasie budowy).
Uznano ostatecznie, ze czyste elektrownie węglowe , wyposażone w urządzenia do odsiarczania i odpylania spalin będą produkowały energię elektryczną po niższych kosztach , niż czyniłyby to elektrownie jądrowe.
Badaniom poddano też przewidywane tendencje w wykorzystaniu biomasy. Wyliczono, że udział biomasy w ogólnej produkcji energii spadnie z około 41% ogółu energii w roku 1991 do 15,6 % w roku 2021.
Moim zdaniem wyniki uzyskane przez zespół na potrzeby Indonezji wykazują, że energetyka węglowa jest przyszłościowa dla sektora energetycznego i przy odpowiednich nakładach może spełniać nowoczesne normy emisji spalin.
Nie zachodzi konieczność mechanicznego przestawiania energetyki węglowej na energetykę gazową lub jądrową , bowiem zarówno w sensie ekonomicznym , jak i proekologicznym taka transformacja nie znajduje uzasadnienia - jeśli tylko kraj , producent energii posiada własne zasoby węgla oraz jest zdecydowany sięgnąć po nowoczesne technologie przyjazne dla środowiska naturalnego.
Zresztą , w przypadku energetyki jądrowej i gazowej, zachodzi podobna konieczność zwiększania nakładów na ochrone środowiska.
Polska od lat specjalizuje się w pozyskiwaniu energii elektrycznej z węgla. Ponadto węgiel jest jedynym masowo dostępnym surowcem energetycznym, którego posiadamy znaczne zasoby. Tymczasem "sztuczne" przestawienie polskiej energetyki na gaz lub energię jądrową będzie:
- kosztowniejsze niż modernizacja , rozbudowa bądź przebudowa istniejących elektrowni węglowych,
- uzależni naszą energetykę od surowców importowanych , które i tak mają już przesadnie duży udział w całym bilansie energetycznym kraju ( obok energii elektrycznej mamy bowiem jeszcze do czynienia z potrzebnymi gospodarce paliwami ciekłymi - jak gaz i produkty ropo-pochodne).
Polska musi podejmować działania zmniejszające zależność gospodarki krajowej od surowców zewnętrznych.
Dlatego , szczególnie przy produkcji energii elektrycznej należy wykorzystywać rodzimy potencjał, czyli złoża węgla i istniejące elektrownie, zamiast budować nowe i kosztowne elektrownie gazowe lub jądrowe.
Oszczędzone tym sposobem środki można przeznaczyć na nowoczesne technologie proekologiczne, uzyskując tym sposobem podobnie korzystne dla środowiska efekty, jak to ma miejsce w przypadku elektrowni innego typu.
Wniosek końcowy
POLSKA POWINNA W WYNIKU POWAZNEJ DEBATY MERYTORYCZNEJ ZORGANIZOWANEJ PRZEZ RZAD R.P. POD KIERUNKIEM PANA PREMIERA DOPROWADZIC DO OSTATECZNEJ DECYZJI ODNOSNIE PRZYSZLOSCI POLSKIEJ ENERGETYKI Z UWZGLEDNIENIEM PRZEDE WSZYSTKIM DWOCH ZASADNICZYCH POLSKICH ZASOBOW: WEGLA (KAMIENNEGO I BRUNATNEGO) ORAZ WOD GEOTERMALNYCH.
Literatura
Energy use and air pollution in Indonesia. Avebury Studies in Green Research, Aldershot, Brookfield USA, Hong Kong, Singapore, Sydney, 1994
Z poważaniem
Zbigniew Dmochowski, dr hab. inż., em. prof. P.B., WILNIANIN